मला उमजललेले गुरू"

गुरुपौर्णिमा हा दिवस आपल्या भारतात गुरुबद्दल कृतज्ञ होण्याचा दिवस..

आपण जे काही आहोत ते आपल्याला कुणी तरी केलेल्या संस्कारामुळे ,कधी जाणतेपणाने असतील किंवा कधी नकळत होणाऱ्या अनुभवाने सुदधा असतील ,त्याची एक आठवण ठेवून त्याबद्दल आभार मानायचा दिवस.

' आजकालच्या secret  असू देत किंवा  बुद्ध धर्माची ' lotus sutra' असू देत " Gratitude" या संकल्पने ला सर्वात जास्त महत्व दिले आहे .या धर्तीवरच की काय आपल्या संस्कृती मध्ये  सुदधा व्यासपूजन व गुरुपूजन, त्याबद्दल असणारी  कृतज्ञता व्यक्त  करावी म्हणून हा दिवस राखून ठेवला आहे.

गुरू म्हणजे शिक्षक जो आपल्याला काहीतरी नवीन शिकवून जातो मग ते पहिले पाऊल टाकायला शिकवणारी आई असेल की, पहिल्यांदाच रस्ता ओलांडायला शिकवणारे बाबा असतील . पहिली बाराखडी शिकवणाऱ्या आपले गुरुवर्य की अगदी आपल्या सध्याच्या व्यावसायिक  जीवनात आपले न भावणारे वरिष्ठ असो यांचे अपल्यावर कळत नकळत संस्कार होत असतात त्यातून आपण घडत असतो.
गुरू  आपल्या संपर्कात येणारा मूर्त माणूस सुदधा असतो किंवाआपली कर्मभूमी, आपल्या अवतीभवती असणारा समाज, अगदी निसर्ग हा सुदधा आपल्या वर गुरुप्रमाणे संस्कार  करतच असतो व तो सुदधा कधी आपल्या गुरूस्थानी जातो हे कळत नाही त्यांना सुदधा धन्यवाद देण्याचा दिवस.

 ज्योतिष शास्त्रात सुदधा गुरू ला फार वरचे स्थान दिले आहे आणि असे म्हणतात गुरू ज्या स्थानावर दृष्टी टाकतो ती शुभच असते  आणि म्हणूनच गुरु ही व्यक्ती असो की अमूर्त शिकवण, ती वयक्तिक रित्या कशीही असो ती जेव्हा गुरुस्थानी येते ती कायम आपल्याला नवीन काहितरी देऊन जाते . मग कधी काय करावे असेल तर कधी काय करू नये सुदधा..

गुरू शिष्य नात्यात बऱ्याच वेळा किंवा नेहमीच म्हणा शिष्याला जास्त प्रकाशझोत मिळतो मराठीमध्ये "Limelight"... आणि मग लोकांची गाडी वळते अरे याचा गुरू कोण ?? मग काही जण त्याला अमूर्त स्वरूप देतात व काही द्रोणाचार्य रूपी मूर्त व्यक्ती कडे नतमस्तक होतात.  सर्व ठिकाणी त्याच्या प्रत्येक वळणावर त्याला असंख्य गुरू भेटतात  व या सर्व गुरूस्थानी असणाऱ्या लोकांना स्मरण्याचा हा दिवस.

 त्यामुळे आपल्या धकाधकीच्या आयुष्यात जर आपल्याला प्रश्न पडला असेल माझा गुरू कोण ?? आजकाल गुरू शिष्य परंपरा नाहीच उरली .. गुरू असं काही म्हणावं असं काही कुणी मला समोर येत नाही... त्या सर्व जणांना आपला लहानपणापासून ते आत्तापर्यंत  डोळे बंद करून तुमच्यात बदल घडवणारे आईवडील असो की अगदी  कायम वेळेवर धावून आपल्याला वक्तशीरपणा शिकवणारी मुंबई लोकल असेल ही सुद्धा गुरुस्थानी मानून कृतज्ञ व्हायला हरकत नाही .
आणि ज्यांना आपले प्रमुख गुरू वंदनीय असतील त्यांना वंदन करून काही गुरुवर्य जे तुमच्या आठवणीत मागे पडले असतील त्यांना त्रिवार वंदन करून कृतज्ञ व्हायला हवे

कारण एक कृतज्ञ  शिष्यच आपल्या गुरुला सर्वोत्तम बनवतो .

जयदीप भोगले
5 जुलै 2020